Collageen: Het is het meest voorkomende structurele eiwit in het lichaam, en het is meer dan alleen een hippe, nieuwe trend die populair is gemaakt door verschillende lifestyle persoonlijkheden en merken. Collageen heeft de vorm van een drievoudige helix die bestaat uit het continue repetitieve motief Gly-X-Y, waarbij Gly glycine is, X proline (Pro), en Y hydroxyproline (Hyp). De laatste twee aminozuren zijn specifiek voor collageenstructuren. Deze eiwitbouwstenen vormen de structuur van huid, pezen, botten en tanden en zijn essentieel voor de gezondheid en het onderhoud van deze structuren gedurende ons leven.
Collageen komt van nature voor in het bindweefsel van landdieren zoals mensen, koeien en kippen, en ook in sommige zeedieren, waaronder vissen. Het maakt ongeveer 25% van het eiwitgehalte van ons lichaam uit en is nuttig bij het herstel van weke delen.
Leestip: broze nagels
Mensen die regelmatig dierlijke eiwitten in hun dieet opnemen, krijgen een beetje collageen binnen; de eiwitten in spiervlees missen echter de rijke eiwitten die in bindweefsel voorkomen. Mensen die regelmatig traditioneel bereide bottenbouillon drinken, profiteren van het collageen uit het kraakbeenweefsel dat voor de bereiding van de bouillon wordt gebruikt. Bovendien blijkt uit onderzoek dat gemakkelijk verteerbare en geabsorbeerde vormen van collageen, zoals die gevonden worden in hoogwaardige voedingssupplementen, een nog hogere absorptiegraad hebben dan traditioneel bereid voedsel.
Verschillende soorten collageen
Of het nu van dierlijke of van mariene oorsprong is, alle collageen is afkomstig van aminozuren, de bouwstenen van eiwitten in het lichaam. Dierlijk collageen en collageen uit zee zijn constitutioneel hetzelfde, dat wil zeggen dat ze uit dezelfde aminozuren bestaan, maar dierlijke bronnen hebben een grotere hoeveelheid van sommige aminozuren (met name proline en hydroxyproline).
Uit onderzoek blijkt dat er meer dan 28 verschillende soorten collageen zijn, maar de drie meest voorkomende zijn de typen I, II en III. Deze collageentypes vormen de structurele fibrillen van weefsels, terwijl de andere deelnemen aan de associatie van deze fibrillen met andere weefsels.
Type I: Dit is de meest voorkomende vorm van collageen en wordt aangetroffen in pezen en in het hele lichaam. Het is een belangrijke bouwsteen voor de gezondheid van haar, huid, nagels, bloedvaten en tanden.
Type II: dit type collageenstructuur komt het meest voor in gewrichtskraakbeen.6
Type III: dit is de tweede meest voorkomende vorm van collageen en komt altijd voor in combinatie met collageen van type I.5
Wat is het verschil tussen gehydrolyseerd collageen, collageenpeptiden en gelatine?
Gelatine is de gedenatureerde vorm van collageen, maar het is verpakt in een andere structuur dan andere vormen van collageen. Het wordt gemaakt door gedeeltelijke hydrolyse (uit elkaar halen) van het volledige eiwit, en afhankelijk van het gebruikte extractieproces kan gelatine variëren in functionele eigenschappen, ondanks het feit dat het dezelfde aminozuren bevat als collageen. Gelatine, ook wel beschouwd als de gekookte vorm van collageen, ondergaat meestal een uitgebreide bewerking, waardoor de biologische beschikbaarheid ervan afneemt.7 Gelatine mengt goed met heet water en wordt een gomachtige vaste stof als het wordt afgekoeld.
Gehydrolyseerd collageen (ook collageenhydrolysaat genoemd) is het resultaat van de enzymatische afbraak (of hydrolyse) van het collageeneiwit in zijn volledige lengte, geëxtraheerd en gedehydrateerd (tot een wit poeder). Het bevat een mengsel van verschillende soorten en combinaties van collageenpeptiden. Door zijn kleinere omvang is gehydrolyseerd collageen gemakkelijker te verteren en te gebruiken. De absorptiegraad van gehydrolyseerd collageen zou meer dan 90% zijn, vergeleken met slechts 27% of minder in voedsel.
Tip: collageen boost
Bij collageenpeptiden (een andere naam voor gehydrolyseerd collageen en collageenhydrolysaat) worden de moleculaire bindingen tussen de afzonderlijke collageenstrengen afgebroken tot peptiden. Dit zijn specifieke peptidefragmenten, meestal 2 tot 20 aminozuurresiduen lang, die biologische activiteit bezitten. Door hun kleinere omvang hebben deze peptiden een hogere biologische beschikbaarheid en worden ze beter in de bloedbaan opgenomen. Collageenpeptiden mengen goed met warme of koude vloeistoffen, en deze mengsels blijven vloeibaar bij kamertemperatuur en bij koude.
Uiterlijk
Naast het verbeteren van de structurele integriteit en elasticiteit van de huid, verbetert het gebruik van type I en III collageen ook het vermogen van de huid om vocht vast te houden en kan het UVB-fotoschade bestrijden, wat op zijn beurt een gezondere en jonger uitziende huid bevordert, zo blijkt uit studies.
Er is ook steeds meer klinisch bewijs voor de voordelen van collageen bij het versterken van de collageenachtige structuren van haar en nagels. Uit een studie in het Journal of Investigative Dermatology blijkt dat collageen sterk wordt afgezet in haarzakjes en dat een gebrek aan collageen de haarcyclus en -groei vertraagt, wat suggereert dat collageen een potentieel gebied is dat nader onderzoek verdient.